سازمان جهانی بهداشت (WHO) میگوید داروهای GLP‑1 بهتنهایی نمیتوانند چاقی را برگردانند یا سلامت متابولیک را بهبود دهند؛ اولین راهنماییهای استفاده را صادر میکند
توسط تواشی دوگرا
سازمان جهانی بهداشت (WHO) راهنماییهای جدیدی درباره درمانهای GLP‑1 برای چاقی منتشر کرده است که بر مراقبت بلندمدت، تغییرات سبک زندگی و دسترسی جهانی به درمانها تأکید میکند.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای اولین بار دستورالعملهایی درباره استفاده از درمانهای پپتید‑شبیه گلوکاگون‑۱ (GLP‑1) برای درمان چاقی صادر کرده است. این گامی مهم در زمانیکه فروش این داروها بهسرعت در سرتاسر جهان در حال افزایش است، محسوب میشود. این سازمان جهانی بهصورت شرطی این داروهای کاهش وزن را بهعنوان بخشی از رویکردی نوین برای درمان چاقی بهعنوان یک بیماری مزمن توصیه کرده است.
آمارهای WHO نشان میدهند که چاقی حدود ۳٫۷ میلیون مرگ در سراسر جهان را در هر سال تا سال ۲۰۲۴ بهوجود آورده است. تعداد افراد چاق انتظار است تا تا سال ۲۰۳۰ دو برابر شود. WHO این راهنمایی درباره داروهای GLP‑1 را در پاسخ به درخواستهای کشورهای عضو خود که میخواهند با چالشهای ناشی از چاقی مقابله کنند، تدوین کرده است.
درمانهای GLP‑1 چیستند؟
آگونیستهای گیرنده GLP‑1 مانند لیرگلوتید، سِماگلوتید و تیرزِپاتید بهکنترل قند خون، پشتیبانی از کاهش وزن و کاهش خطر مشکلات قلبی و کلیوی کمک میکنند. در سپتامبر ۲۰۲۵، سازمان جهانی بهداشت (WHO) تصمیم مهمی اتخاذ کرد تا درمانهای GLP‑1 را به فهرست داروهای اساسی خود برای مدیریت دیابت نوع ۲، بهویژه برای گروههای با ریسک بالا، اضافه کند. بهتازگی، این راهنمایی را گسترش دادند تا شامل توصیههایی برای استفاده از این درمانها در درمان چاقی شود.
دکتر تدروس ادهم گبریزس، مدیرکل WHO، در بیانیهای به این صورت گفت: «چاقی یک مشکل بهداشتی بلندمدت است که میتوان آن را با مراقبت مستمر مدیریت کرد. در حالی که برخی درمانها میتوانند مفید باشند، اما همهجانبه نیستند. مهم است که آنها را بهعنوان بخشی از یک برنامه گسترده که شامل تغذیه سالم، ورزش منظم و پشتیبانی از متخصصان بهداشت و درمان است، بهکار برد.»
GLP‑1 برای چه کسانی توصیه میشود؟
سازمان جهانی بهداشت (WHO) بهصورت شرطی دو روش اصلی برای استفاده از درمانهای GLP‑1 توصیه میکند:
- این داروها میتوانند توسط بزرگسالان (بهجز زنان باردار) برای درمان بلندمدت چاقی استفاده شوند. توصیه به صورت شرطی است؛ زیرا دادههای محدود دربارهٔ اثرگذاری و ایمنی طولانیمدت، نگهداری و قطع استفاده، هزینههای فعلی، عدم آمادگی نظام بهداشتی، و پیامدهای احتمالی برابری در دسترسی وجود دارد، بهگفته WHO.
- اگر از داروهای GLP‑1 استفاده میکنید، WHO توصیه میکند که «همچنین تغییرات سالم در سبک زندگی ایجاد کنید. این به معنای پیروی از یک برنامه غذایی منظم و انجام تمرینات ورزشی بهصورت مستمر است. استفاده ترکیبی از این روشها بهترین نتایج را برای شما به ارمغان میآورد.»
چرا اوزمپیک اینقدر محبوب شده است؟
رشد شبکههای اجتماعی باعث شده است بسیاری از داروها، از جمله اوزمپیک (سِماگلوتید)، بهعنوان راهحل سریع کاهش وزن، بسیار محبوب شوند. اما دکتر آنیش ناگپال، جراح باریکساز ارشد، هشدار میدهد. «بدن شما به اینگونه داروها نیازی ندارد اگر در وضعیت سالمی باشید. جوانان باید در استفاده از اوزمپیک صرفاً برای زیبایی بدون مشورت با متخصص احتیاط کنند؛ سوءاستفاده از آن میتواند به مشکلات جدی سلامتی، بهویژه در معده و پانکراس منجر شود»، دکتر ناگپال به Health Shots میگوید.
داروهایی مانند اوزمپیک بخشی از برنامهٔ کلی مدیریت سلامتی هستند. آنها نمیتوانند جایگزین تغییرات اساسی در سبک زندگی شوند، مانند مصرف یک رژیم غذایی متعادل و انجام ورزش منظم.
آیا چاقی یک مشکل اجتماعی است یا فردی؟
سازمان جهانی بهداشت (WHO) چاقی را فراتر از یک مسألهٔ بهداشتی فردی میداند. راهنماییهای آنها پیشنهاد میکند که برای مقابله با چاقی، باید رویکردی سهگانه اتخاذ شود:
- ایجاد محیطهای سالمتر: به این معنی است که سیاستهای قویای تدوین شود که به مردم کمک کند سالم بمانند و از بروز چاقی جلوگیری کنند.
- حفاظت از افراد با ریسک بالا: به منظور پیشگیری از مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی، فرصتی برای بهبود غربالگری و پشتیبانی از افراد در معرض خطر فراهم شود.
- اطمینان از مراقبت مادامالعمر: دسترسی به مراقبتهای پزشکی مستمر که بر فرد متمرکز باشد، ضروری است.
راهنماییهای WHO میگوید «همه باید دسترسی عادلانهای به درمانهای GLP‑1 و بهسیستمهای بهداشتی داشته باشند تا بتوانند این داروها را بهدرستی به کار ببرند.»
برآوردهای کنونی نشان میدهد که حتی با افزایش تولید، کمتر از ۱۰ درصد افرادی که میتوانند از درمانهای GLP‑1 بهرهمند شوند، تا سال ۲۰۳۰ قادر به دسترسی به آنها خواهند بود. بنابراین، WHO جامعهٔ جهانی را بهکارگیری استراتژیهای مختلف برای گسترش دسترسی فراخوانده است.
(تذکر برای خوانندگان: این مقاله صرفاً برای مقاصد اطلاعاتی است و جایگزین مشاوره تخصصی پزشکی نمیشود. برای هرگونه سؤال دربارهٔ وضعیت پزشکی خود، همیشه با پزشک خود مشورت کنید.)
