پروفایلهای ژنتیکی تشخیصهای اوتیسم زودرس و دیررس را متمایز میکنند

سن تشخیص، تفاوتهای اساسی در واریانتهای ژنتیکی رایج و مسیرهای توسعهای افراد مبتلا به اوتیسم را نشان میدهد.
افراد مبتلا به اوتیسم که زودتر نسبت به دیرتر در زندگی تشخیص میشوند، دارای پروفایلهای ژنتیکی متمایزی هستند؛ این نتیجه در مطالعهای که ماه گذشته در مجله Nature منتشر شد، بیان شده است.
عوامل متعددی میتوانند زمان دریافت تشخیص را تحتتأثیر قرار دهند و نظریههای مختلفی به نقش ژنتیک در این زمینه پرداختهاند. بهعبارت دیگر، افرادی که در دوران کودکی علائم ضعیفتری مرتبط با اوتیسم نشان میدهند، دارنده تعداد کمتر واریانتهای ژنتیکی مرتبط با این اختلال هستند. بنابراین ممکن است تنها در سنین بالاتر تشخیص دریافت کنند؛ مثلاً زمانی که نیازهای اجتماعی افزایش مییابد و ویژگیهای اوتیستی آنها آشکارتر میشود.
اما این پژوهش جدید به این فرضیات فشار میآورد. «آنچه ما نشان میدهیم این است که این نکته کاملاً صحیح نیست»، میگوید Varun Warrier، استاد دانشیار تحقیقات نوروتوسعه در دانشگاه کمبریج.
در عوض، او و همکارانش شواهدی یافتند مبنی بر اینکه اوتیسم تشخیصدادهشده در اوایل زندگی و اوتیسم تشخیصدادهشده در دورههای بعدی، پایههای ژنتیکی متفاوتی دارند. بهطور خاص، دو مسیر متمایز مرتبط با رفتار و سن تشخیص شناسایی کردند و اینکه بهصورت جداگانه، سن تشخیص با پروفایلهای ژنتیکی متمایزی مطابقت دارد که تنها بهطور جزئی با یکدیگر همپوشانی دارند.
افرادی که دیرتر در زندگی تشخیص میشوند، نیز تمایل به ابتلا به اختلالات روانی بیشتری مانند ADHD و اضطراب دارند، Warrier اضافه میکند. مجموعاً، این نتایج نشان میدهند که اوتیسم تشخیصدادهشده زودرس و دیررس ممکن است دو زیرنوع متمایز از اوتیسم را تشکیل دهند، او میگوید.
«فکر میکنم سوالات زیادی در مورد اینکه آیا میتوان این نتایج را در دیگر گروهها تکرار کرد، وجود دارد»، میگوید Catherine Lord، استاد برجسته روانپزشکی و آموزش در دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس. Lord میگوید جدا کردن کامل عوامل محیطی و توسعهای که ممکن است به اختلافات بین گروهها در این مطالعه کمک کرده باشند، دشوار است. با این حال، «این یک شروع عالی است»، او اضافه میکند.
در یک تحقیق چندبخشی، Warrier و همکارانش ابتدا از دادههای رفتاری طولی سه گروه متولدین که تعداد افرادشان بین ۸۹ تا ۱۸۸ نفر بود، برای پیگیری توسعه اجتماعی‑عاطفی و رفتاری استفاده کردند. این تجزیه و تحلیل تأیید کرد که مسیرهای رفتاری مختلفی با سن تشخیص اوتیسم مرتبط هستند. در گروهی که احتمال دریافت تشخیص زودرس بیشتر بود، چالشهای اجتماعی و ارتباطی در دوران کودکی، حدود شش سالگی، ظاهر شد و در دورهی نوجوانی ثابت ماند یا اندکی کاهش یافت. در گروه دیگر، که احتمال دریافت تشخیص دیررس بیشتر بود، کودکان در اوایل مشکلات کمتری داشتند، اما این مشکلات با گذشت زمان افزایش یافت.
توانایی جداسازی این ارائههای متفاوت از اوتیسم، ما را قادر میسازد تا بهخوبی تنوع ژنتیکی و پایههای آن را درک کنیم.
— Natalie Sauerwald
برای ارزیابی چگونگی تفاوت واریانس ژنتیکی با سن تشخیص، پژوهشگران از دادههای ژنومی دو مطالعه بزرگ استفاده کردند: پروژه SPARK و گروه iPYSCH که به ترتیب اطلاعات ژنتیکی برای ۱۸٬۹۶۵ و ۲۸٬۱۶۵ فرد مبتلا به اوتیسم فراهم کردند. (SPARK توسط بنیاد سیمونز تأمین مالی میشود، سازمان مادر The Transmitter.) پژوهشگران دو امضای ژنتیکی متمایز شناسایی کردند که با تشخیص اوتیسم زودرس (بهطور متوسط در سن ۳ تا ۶ سال) یا دیررس (پس از حدود ۱۰ سال) مرتبط بودند.
در مجموع، تفاوتهای ناشی از پلیمورفیسمهای تکنوکلئوتیدی (SNP) ۱۱٪ از واریانس سن تشخیص افراد را توجیه میکرد. هیچ ارتباطی بین واریانتهای نادر نوظهور (de novo) و سن تشخیص یافت نشد.
واریانتهای خاص مرتبط با اوتیسم و تأثیرات آنها بر احتمال بروز، با سن تشخیص متفاوت بودند؛ پژوهشگران این نتایج را از طریق مطالعات همبستگی سراسری ژنوم (GWAS) بهدست آوردند. تحلیل همبستگی دو عامل ژنتیکی گسترده اما کمی همپوشان (یا گروهی از واریانتهای رایج) را که با تشخیصهای اوتیسم زودرس و دیررس مرتبط بودند، نشان داد.
گروههای واریانتهای مرتبط با تشخیص اوتیسم زودرس در مقابل دیررس تنها بهطور متوسط با یکدیگر همبستگی داشتند. این یافته دوباره نشان میدهد که دو مجموعه عمدتاً متمایز از واریانتهای رایج وجود دارد که با سن تشخیص مرتبط هستند، Warrier میگوید.
در نهایت، گروهی از واریانتها که با تشخیص دیررس مرتبط بودند، همبستگی قویتری با اختلالات روانی مانند ADHD، افسردگی و اضطراب نشان دادند نسبت به گروهی از واریانتها که به تشخیص زودرس پیوند داشتند؛ این نتایج مطالعه نشان داد. اما اینکه آیا این همزیستیها پایههای ژنتیکی دارند یا نشانگر تأثیرات محیطی هستند، هنوز واضح نیست، Warrier میگوید. «برخی از مسائلی که میخواهیم بررسی کنیم این است: عوامل محیطی چه نقشی در میانجیگری رابطه بین پیشمستعدگی ژنتیکی برای نتایج سلامت روان ایفا میکنند؟»
در حقیقت، عوامل بالینی و اجتماعی‑اقتصادی مانند منابع مالی خانواده و دسترسی به خدمات درمانی میتوانند بر زمان تشخیص تأثیر بگذارند و شایستگی بررسیهای بیشتر را دارند، او میگوید. با این حال، کمتر از ۱۵٪ از واریانس سن تشخیص توسط این عوامل توضیح داده میشود؛ Warrier و همکارانش در تحلیلی تکمیلی با استفاده از دادههای پژوهشهای پیشین اینرا محاسبه کردند. اما عوامل اجتماعی‑اقتصادی و محیطی دیگر که هنوز اندازهگیری نشدهاند نیز ممکن است در تعیین سن تشخیص نقش داشته باشند، Warrier میگوید.
«این مقاله واقعا هیجانانگیز است»، میگوید Natalie Sauerwald، پژوهشگر علمی معاون در مؤسسه Flatiron که در این کار مشارکت نداشته است. (مؤسسه Flatiron توسط بنیاد سیمونز تأمین مالی میشود، سازمان مادر The Transmitter.) «توانایی جداسازی این ارائههای متفاوت از اوتیسم ما را قادر میسازد تا تنوع ژنتیکی و پایههای آن را بهتر درک کنیم.»
یافتهها با ایدهای که اوتیسم نه یک طیف پیوسته، بلکه دارای زیرنوعهای ژنتیکی متمایز و بالینی معنادار است، هماهنگ است؛ مفهومی که Sauerwald و همکارانش نیز در پژوهشی که اوایل امسال منتشر شد، بررسی کردند. «کار ما نیز این ایده را تأیید میکند که بین تشخیص دیررس و زودرس اوتیسم تفاوت وجود دارد»، میگوید Sauerwald. اما او تأکید میکند که این نتایج باید بازتکرار شوند، بهویژه در جمعیتهای متنوع.
درک بهتر از پایههای ژنتیکی زیرنوعهای اوتیسم میتواند به تشخیصهای دقیقتر و سفارشیسازی شده منجر شود، Warrier میگوید.