فلوراید موجود در آب شرب تأثیر منفی بر توانایی شناختی ندارد — و ممکن است در واقع فوایدی داشته باشد، طبق یک پژوهش

نوشته دِیدره مکفیلیپس

عملکرد طولانی‌مدت بهداشت عمومی برای افزودن فلوراید به آب شرب جامعه، در ایالات متحده تحت نظارت شدید قرار گرفته است تا بررسی شود آیا مزایا بر خطرات احتمالی تجاوز می‌کنند یا خیر. اما پژوهش جدید ادعاهای اخیر درباره خطرات فلوراید در آب شرب را به چالش می‌کشد — و به‌جای آن نشان می‌دهد که ممکن است اثرات مثبت دیگری نیز داشته باشد.

این مناظره فدرالی شفاف شد پس از یک مطالعه دولتی اخیر از برنامه ملی توکسیکولوژی که نتیجه‌گیری کرد سطوح بالای معرض به فلوراید با کاهش IQ در کودکان مرتبط است، اما این مطالعه سطوح معرضی را ارزیابی کرد که حداقل دو برابر محدودیت‌های فدرال توصیه‌شده بودند و به‌وضوح «داده‌های ناکافی» برای تعیین اثرات سطوح پایین‌تر را نشان داد.

مطالعه جدید سطوح متداول و توصیه‌شده فلوراید در آب شرب را بررسی کرد و در عوض «شواهد قوی» یافت که جوانانی که در این سطوح پایین‌تر به فلوراید معرض بودند، در آزمون‌های شناختی بهتر از همسالانی که آب شربشان فاقد فلوراید بود، عمل کردند.

دکتر راب وارن، نویسندهٔ اصلی مطالعه‌ای که روز چهارشنبه در مجله Science Advances منتشر شد، گفت که از نتایج مطالعهٔ برنامهٔ ملی توکسیکولوژی «شوک»‌ خورده بود و انگیزهٔ او ارائهٔ پژوهشی بود که برای تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذاری عمومی مرتبط‌تر باشد.

او گفت: «اگر این سؤال تجربی که فکر نمی‌کردیم پاسخی داشته باشد، از اهمیت فوری برای سیاست‌گذاری نبود، این کار را انجام نمی‌دادم».

رئیس وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده، رابرت اف. کندی جونیور، فلوراید را «ضایعات صنعتی» عنوان کرده و «از دست رفتن IQ» را در وعده‌های خود برای بازگرداندن توصیه‌های فدرال مبنی بر افزودن فلوراید به آب شرب شهری ذکر کرده است. یوتا و فلوریدا نخستین دو ایالتی‌اند که این عمل را ممنوع کردند.

«تصور کنید دارویی جدید برای بیماری قلبی آزمایش می‌کنید که دوز توصیه‌شده ۱۰۰ میلی‌گرم است، سپس در مطالعه‌تان افرادی که یک میلیون میلی‌گرم می‌گیرند با افرادی که نیم میلیون میلی‌گرم می‌گیرند مقایسه می‌کنید. واضح است که این چیز زیادی دربارهٔ اثر دریافت ۱۰۰ میلی‌گرم در مقابل دریافت هیچ‌چیز به شما نمی‌گوید»، گفت وارن. «این همان جهانی است که در پژوهش‌های فلوراید در آن زندگی می‌کنیم. مهم است بدانیم که اگر دوز سمی دریافت کنید، مشکلات جدی برای بدن رخ می‌دهد، اما این برای بحث‌های سیاست‌گذاری عمومی مرتبط نیست.»

وارن، استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه مینه‌سوتا، برنامه‌ای را رهبری می‌کند که از وزارت آموزش و پرورش ایالات متحده آغاز شده و از سال‌های دوران دبیرستان در دههٔ ۱۹۸۰، یک گروه هم‌رده‌ای از ده‌ها هزار نفر را بیش از چهار دهه دنبال کرده است.

برای این تحقیق جدید، او و دیگر پژوهشگران از این داده‌ها استفاده کردند تا عملکرد آزمون‌های ریاضی، خواندن و واژگان را برای نمونه‌ای نمایندهٔ ملی تقریباً ۲۷,۰۰۰ نفر، با توجه به معرض بودن آن‌ها به فلوراید در آب شرب جامعه بر پایهٔ داده‌های تاریخی وزارت بهداشت و خدمات انسانی (HHS) و سرویس ژئولوژی آمریکا (USGS) مقایسه کنند.

تحلیل فرض کرد که افراد در طول دوران کودکی خود در نزدیکی مدرسهٔ دبیرستانشان زندگی می‌کردند و آن‌ها را بر اساس اینکه آیا به‌طور مداوم در معرض سطوح توصیه‌شدهٔ فلوراید از طریق آب شرب جامعه یا حضور طبیعی این ماده معدنی بودند، یا به‌طور مستمر کمتر از فلوراید مواجه بوده‌اند، یا به‌صورت جزئی در معرض بوده‌اند (اگر جامعهٔ آن‌ها در دوره‌ای از کودکی خود سیاست فلوریداسیون محلی را تغییر داده باشد) گروه‌بندی کرد.

دانش‌آموزانی که در بخشی از دوران کودکی خود در معرض فلوراید بودند، نمرات آزمون‌های دبیرستانی بالاتری نسبت به کسانی که هیچ‌گاه در معرض فلوراید نبودند، داشتند؛ و این تفاوت برای افرادی که در تمام دوران کودکی‌شان در معرض فلوراید بودند، حتی بیشتر بود، پژوهش نشان داد. آزمون‌های پیروانه تا سال ۲۰۲۱ ادامه یافت، زمانی که اکثر شرکت‌کنندگان به سن ۶۰ سالگی رسیده بودند و نشان داد که معرض بودن به فلوراید نیز عامل فروپاشی شناختی هنگام پیر شدن افراد نبوده است.

آزمون‌های شناختی مقیاس مستقیم IQ نیستند. وارن می‌گوید که همبستگی قوی‌ای بین آن‌ها وجود دارد، اما آزمون‌های شناختی ترکیبی از عملکرد مغز و فرصت‌های آموزشی فرد را می‌سنجد. او در حال انجام پژوهش‌های اضافی است که به‌طور مستقیم رابطهٔ فلوراید با IQ را ارزیابی خواهد کرد و داده‌های دقیق‌تری دربارهٔ مکان‌گزینی افراد در دوران کودکی نیز جمع‌آوری می‌شود.

تحقیقات دیگری در همین سال برآورد کردند که حذف فلوراید از آب عمومی در ایالات متحده در طی پنج سال باعث بروز ۲۵٫۴ میلیون دندان پوسیدهٔ اضافی در کودکان و نوجوانان می‌شود و هزینهٔ ۹٫۸ میلیارد دلاری به‌عنوان هزینه‌های بهداشتی‑درمان ایجاد می‌کند. مطالعه جدید سلامت دندانی افراد را اندازه‌گیری نکرد، اما کارشناسان می‌گویند درد ناشی از پوسیدگی می‌تواند باعث شود کودکان در مدرسه تمرکز نداشته باشند یا به‌طور کامل غیبت کنند — که ممکن است عاملی مؤثر بر نمرات آزمون‌های شناختی باشد.

فلوراید یک ماده معدنی است که به‌صورت طبیعی در برخی غذاها و آب زیرزمینی یافت می‌شود. این ماده می‌تواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند؛ زیرا لایهٔ محافظ بیرونی مینای دندان را تقویت می‌نماید که به‌وسیلهٔ اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌ها، پلاک و قندهای موجود در دهان تخریب می‌شود. افزودن فلوراید به سامانه‌های آب عمومی در ایالات متحده از سال ۱۹۴۵ آغاز شد تا سلامت دهان و دندان را به‌صورت مقرون‌به‌صرفه و عادلانه بهبود بخشد.

انجمن دندانپزشکی آمریکا و بسیاری از متخصصان همچنان از شیوهٔ فلوریداسیون آب جامعه حمایت می‌کنند و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده (CDC) نیز توصیه‌های خود را تغییر نداده‌اند. این سازمان نمی‌تواند به‌طور اجباری به جوامع دستور اضافه کردن فلوراید به آب‌شان را بدهد، اما سطح «بهینه» را ۰٫۷ میلی‌گرم فلوراید در هر لیتر آب در نظر می‌گیرد.

اما اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به‌تازگی اقدام به محدود کردن استفاده از مکمل‌های فلوراید تجویزی کرد. کمیسر FDA، دکتر مارتِی ماکاری، در بیانیه خبری درباره این اقدام گفت: «روش‌های بهتری برای حفظ سلامت دندان‌های کودکان وجود دارد تا مصرف فلوراید خوراکی غیرمجاز، که اکنون شناخته شده است که می‌تواند میکروبیوم روده را تغییر دهد».

دکتر بروس لانفِر، اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه سایمون فریزر در کانادا، گفت که مهم است تمام منابع معرض به فلوراید، از جمله خمیر دندان و سموم دفع کشاورزی، به‌طور کامل شناسایی شوند.

او گفت: «استراتژی‌های جمعیتی – مانند فلوریداسیون، واکسیناسیون یا حذف سرب از بنزین – می‌توانند قدرت فوق‌العاده‌ای داشته باشند. اگر مداخله‌ای ایمن و مؤثر داشته باشید، می‌توانید تأثیر بزرگی بر سلامت جمعیت‌ها بگذارید». «اما وقتی که یک استراتژی جمعیتی مانند فلوریداسیون وجود دارد، شواهد مربوط به ایمنی و کارایی آن باید به‌طور فوق‌العاده قوی باشند».

اما در پاسخی رسمی به این پژوهش که همراه با مقالات دیگر در Science Advances در روز چهارشنبه منتشر شد، دکتر دیوید سافتِتز، اپیدمیولوژیست دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه براون، استدلال می‌کند که بار اصلی ثابت‌کردن خطرات است پیش از پایان دادن به یک عمل بهداشتی عمومی که دهه‌ها موفق بوده است.

او نوشت: «تا زمانی که شواهد واضحی مبنی بر عدم وجود فایده بهداشتی عمومی یا دلایل قانع‌کننده‌ای برای ضرر در سطح معرض به فلوراید در آب فلوریده وجود نداشته باشد — که تاکنون چنین شواهدی به‌دست نیامده — مداخله در یک موفقیت بهداشتی عمومی که طولانی‌مدت و شناخته‌شده است، کار احمقانه‌ای به‌نظر می‌رسد».

او افزود: «با ارجاع به حکمت عوام برت لنس، مدیر دفتر مدیریت و بودجه در زمان ریاست‌جمهوری جیمی کارتر: «اگر خراب نیست، نیازی به تعمیر نیست». وارن و همکارانش، این نکته را کمی به سمت «نارداست» این وضعیت ایجاد کردند.