دانشمندان مغز به دنبال داروهای کاهش وزن بدون تهوع هستند
جان هامیلتون
داروهای کاهش وزن و مغز
بسیاری از افرادی که داروهای GLP‑1 مانند Wegovy و Zepbound را برای کاهش وزن می‌گیرند، عوارض نامطلوبی را تجربه می‌کنند. دانشمندان مغز در پی یافتن راه‌حل‌هایی برای جلوگیری از این عوارض هستند.
اعتبار تصویر: blackCAT/Getty Images/E+
میلیون‌ها از آمریکایی‌ها با کمک داروهای مانند Wegovy و Zepbound وزن خود را کاهش داده‌اند.
اما افرادی که این داروها را مصرف می‌کنند، اغلب عوارض ناخوشایندی را تجربه می‌کنند.
علم
این نورون‌های شکمی به ایجاد ارتباط روده‑مغز کمک می‌کنند
«آنها وزن کم می‌کنند که نکته‌ای مثبت است»، وارن یاکاوچ از دانشگاه میچگان می‌گوید، «اما دچار حالت تهوع و استفراغ شدیدی می‌شوند که بیماران درمان را متوقف می‌کنند.»
در نشست سالانه انجمن عصب‌شناسی که امسال در سان‌دیگو برگزار شد، یاکاوچ و سایر پژوهشگران جلسه‌ای برگزار کردند تا تلاش‌های خود برای درک و حل مشکل عوارض جانبی را شرح دهند.
محصولات کاهش وزن تحت نام آگونیست‌های GLP‑1 شناخته می‌شوند. این داروها با تقلید هورمونی که اشتها را کاهش می‌دهد و هضم را کند می‌کند، عمل می‌کنند.
یاکاوچ و همکارانش می‌خواهند بدانند آیا می‌توان این داروها را طوری تنظیم کرد که اشتها را کاهش دهند بدون اینکه حالت تهوع در بیماران بوجود آید.
گزارش کوتاه – اخبار سلامت
نمک زیاد؟ این سلول‌های مغزی تصمیم می‌گیرند کی طعم خوشمزه به طبع ناخوشایند می‌شود
تیم بر دو ناحیه در ساقه مغز متمرکز شد که داروهای GLP‑1 در آنها تأثیر عمده‌ای دارند.
«اولین ناحیه که با عشق «مرکز استفراغ» در ساقه مغز نامیده می‌شود»، یاکاوچ می‌گوید. «این ناحیه به‌طور طبیعی برای تشخیص هر سم تصادفی که به‌صورت ناخودآگاه مصرف می‌شود، طراحی شده است و حس تهوع و واکنش استفراغ را هماهنگ می‌کند.»
منطقه دوم مصرف غذا را نظارت می‌کند و به افراد می‌گوید که زمان سیر شدن آنها رسیده است.
تیم راهی یافت تا GLP‑1 را به ناحیه‌ای که حس سیری را ایجاد می‌کند، هدایت کند، در حالی که دارو را از مرکز استفراغ دور نگه می‌دارد.
زمانی که پژوهشگران این کار را انجام دادند، موش‌ها دیگر حالت تهوع نداشتند. اما وزن‌شان نیز کاهش نیافت — احتمالاً به این دلیل که در مرکز استفراغ سلول‌های خاصی وجود دارند که باعث استفراغ نمی‌شوند اما برای کاهش وزن نقش اساسی دارند.
«پس جدا کردن این عوارض جانبی، مانند تهوع، از اثرات مورد انتظار GLP‑1، مانند کاهش وزن، بسیار دشوار است»، یاکاوچ می‌گوید.
یک راه‌حل ممکن توسط تیمی به رهبری ارنی بِلویینز از دانشگاه واشنگتن ارائه شد. آنها به موش‌های چاق دوز کمی از داروی GLP‑1 همراه با هورمون اکسیتوسین، که خود یک مهارکننده اشتهاست، دادند. این کار به موش‌ها اجازه داد وزن کاهش دهند بدون اینکه حالت تهوع داشته باشند.
نه تنها تهوع
یک عارضه جانبی دیگر داروهای GLP‑1 کاهش احساس تشنگی است که می‌تواند برای افرادی که هم‌اکنون به دلیل عوارضی چون استفراغ و اسهال مقدار زیادی مایعات از دست می‌دهند، خطرناک باشد.
«اگر در وضعیت کم‌آبی باشید و حس تشنگی برای جبران این مایعات نداشته باشید، این می‌تواند مشکل‌ساز باشد»، دِریک دنز از دانشگاه بوفالو می‌گوید.
برای درک اینکه داروهای GLP‑1 چگونه تشنگی را کاهش می‌دهند، دنز و تیمش به مطالعه مغز موش‌ها پرداختند. و خوش‌شان آمد.
گزارش کوتاه – اخبار سلامت
تشنگی؟ اینجا نحوهٔ پاسخ مغز به این سؤال است
«یک اتفاق خوشایند در آزمایشگاه رخ داد»، دنز می‌گوید. «و این اتفاق خوشایند به موشی به نام موش برتل‌بر (Brattleboro) مربوط می‌شد.»
موش‌های برتل‌بر جوندگان آزمایشگاهی با جهش ژنتیکی هستند که تقریباً همیشه احساس تشنگی می‌کنند. اما پژوهشگران یافتند که این موش‌ها به‌طرز قابل‌توجهی به داروهای GLP‑1 حساس‌اند و مصرف آبشان را به‌شدت کاهش می‌دهند.
تیم مغز موش‌ها را بررسی کرد تا ببینند GLP‑1 در کدام نواحی تشنگی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این امر آنها را به چندین ناحیهٔ مغزی هدایت کرد که به‌نظر می‌رسد بر تشنگی اثر می‌گذارند ولی بر اشتها تأثیری ندارند.
نمک
هنوز تشنه‌اید؟ این موضوع به مغز شما مربوط می‌شود، نه بدن
این کشف می‌تواند به پژوهشگران کمک کند تا با طراحی داروهایی که «به نقاط مناسب هدف می‌گیرند و نقاط نامناسب را دور می‌گذارند»، تشنگی را حفظ کنند، دنز می‌گوید.
اشتها و اعتیاد
یک تیم از دانشگاه ویرجینیا دریافت که داروهای GLP‑1 پیش از این به ناحیه‌ای از مغز هدف می‌گیرند که هم در اعتیاد و هم در خوردن نقش دارد. این ناحیه در حوزهٔ احساسات و سیستم پاداشی مغز مشارکت دارد.
زمانی که پژوهشگران GLP‑1 را به این ناحیهٔ مغزی در موش‌ها تزریق کردند، تمایل آنها به «غذای پاداشی، مثل برگر» کاهش یافت، علی د. گولر از دانشگاه ویرجینیا می‌گوید.
اما حیوانات به مصرف غذاهای سالم و غیرپاداشی ادامه دادند، او می‌گوید — مشابه افرادی که به‌جای دسر، سالاد می‌خورند.
شناسایی این ناحیهٔ مغزی باید به پژوهشگران کمک کند تا داروهای GLP‑1 را کشف کنند که سیستم پاداشی را هدف می‌گیرند و در عین حال از نواحی مربوط به اشتها دوری می‌کنند، گولر می‌گوید. این می‌تواند راه‌گشای درمان‌های نوین برای الکولیزم و سایر اختلالات مصرفی باشد.
این کشف نیز می‌تواند توضیح دهد که افراد مصرف‌کننده آگونیست‌های GLP‑1 تمایل به کاهش مصرف الکل دارند.
