کانادا وضعیت رسمی «بدون سرخک» خود را از دست داد. آمریکا به‌زودی پیروی خواهد کرد
کانادا سرخک را در سال ۱۹۹۸ از بین برد، اما در سال ۲۰۲۵ به‌یک شیوع بزرگ دچار شد
در پی شیوع سرخک در کانادا که در یک سال گذشته هزاران نفر را مبتلا کرده بود، یک نهاد بهداشتی بین‌المللی وضعیت «بدون سرخک» این کشور را در تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۲۵ لغو کرد.
سازمان بهداشت پان‌آمریکایی (PAHO)، که به‌عنوان دفتر منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت برای قاره‌های آمریکا فعالیت می‌کند، این اطلاعیه را پس از جلسه کمیسیون حذف سرخک این نهاد که در مکزیکو سیتی برگزار شد و داده‌های جدید بهداشت عمومی را بررسی کرد، صادر کرد.
به‌عنوان اپیدمیولوژیست بهداشت جهانی که به بررسی گسترش بیماری‌های عفونی می‌پردازد، این تغییر وضعیت برایم تعجب‌آور نیست. سرخک بیماری بسیار مسری است و کاهش نرخ واکسیناسیون کودکان در کانادا و سایر کشورها، بسیاری از کودکان را در برابر این بیماری بی‌دفاع کرده است.
ظهور دوباره سرخک در کانادا پس از چند دهه‌ای که تعداد موارد آن بسیار کم بود، مسئله‌ای جداگانه نیست. ایالات متحده نیز امسال با شیوع‌های بزرگ سرخک مواجه شده و به‌زودی احتمالاً وضعیت «بدون سرخک» خود را نیز از دست خواهد داد.
از دست دادن وضعیت حذف سرخک نشانه‌ای از یک مشکل عمیق‌تر است: کاهش اعتماد عمومی به پیام‌های علمی و بهداشتی، که منجر به کاهش نرخ واکسیناسیون و افزایش آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن شده است.
داشتن وضعیت «بدون سرخک» برای یک کشور چه معنایی دارد؟
سرخک یکی از پر‌انتشارترین بیماری‌های مسری در جهان است. پیش از آنکه واکسن سرخک در سال ۱۹۶۳ مجوز استفاده دریافت کند، تقریباً هر کودک به این بیماری مبتلا می‌شد و بیش از دو میلیون کودک در هر سال به‌دلیل سرخک می‌مردند.
این واکسن خطر مرگ و میر را به‌طور چشمگیری کاهش داد. تا سال ۱۹۶۸، یعنی پنج سال پس از در دسترس شدن واکسن، تعداد موارد در ایالات متحده بیش از ۹۵ ٪ کاهش یافته بود. موارد سرخک در کانادا نیز پس از معرفی واکسن به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت.
متأسفانه، حدود ۱۰۰ ۰۰۰ کودک هر سال به‌دلیل سرخک می‌میرند، اگرچه واکسن ایمن، مؤثر و کم‌هزینه‌ای موجود است. تقریباً تمام این مرگ‌ها در کشورهای کم‌درآمد رخ می‌دهد، جایی که بسیاری از کودکان به واکسن‌های توصیه‌شده دسترسی ندارند.
سازمان بهداشت جهانی برای توصیف سطح پیشگیری یک کشور از گسترش بیماری‌های عفونی مانند سرخک از سه برچسب استفاده می‌کند. یک بیماری زمانی «کنترل‌شده» محسوب می‌شود که مداخلات بهداشتی عمومی همانند واکسیناسیون اطفال به‌طور قابل‌توجهی نرخ ابتلاهای جدید را کاهش دهند. بیماری زمانی «حذف‌شده» از یک کشور در نظر گرفته می‌شود که فقط مواردی که رخ می‌دهند، شیوع‌های کوچک مرتبط با سفرهای بین‌المللی باشند. و در نهایت، بیماری تنها زمانی «نابودشده» محسوب می‌شود که چندین سال بدون وقوع هیچ‌گونه مورد در تمام جهان باشد.
برای دستیابی به وضعیت حذف سرخک، یک کشور باید حداقل به‌مدت یک سال انتقال محلی بیماری را نداشته باشد. اگر زنجیره‌ای از موارد که از شخص به شخص منتقل می‌شوند به‌مدت بیش از یک سال ادامه یابد، این وضعیت از دست می‌رود.
پس از حذف سرخک از یک کشور، تا زمانی که نرخ واکسیناسیون بالا بماند، خطر ابتلا به این بیماری تقریباً وجود ندارد. اما وقتی نرخ واکسیناسیون کاهش یابد، شیوع‌ها به‌زودی آغاز می‌شوند.
چه اتفاقی در کانادا رخ داد؟
در سال ۱۹۹۸، سازمان بهداشت پان‌آمریکایی تأیید کرد که کانادا انتقال سرخک را حذف کرده است. دو سال بعد، ایالات متحده نیز وضعیت «بدون سرخک» را به‌دست آورد.
تا سال ۲۰۱۶، هر کشوری در قاره‌های آمریکا وضعیت حذف سرخک را به‌دست آورده بود. این منطقه در سال ۲۰۱۸ پس از شیوع‌ها در برزیل و ونزوئلا این وضعیت را از دست داد و سپس در سال ۲۰۲۴ آن را بازپس گرفت.
اما نرخ واکسیناسیون کودکان در سراسر جهان در حال کاهش است، به‌ویژه در دورهٔ کووید‑۱۹ و پس از آن. برای محافظت از جامعه‌ها در برابر شیوع سرخک، حدود ۹۵ ٪ جمعیت باید در برابر این بیماری واکسینه شوند.
در کانادا، درصد دو‑ساله‌های دریافت‌کننده حداقل یک دوز واکسن سرخک از حدود ۹۰ ٪ در سال ۲۰۱۹ به حدود ۸۲ ٪ در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ کاهش یافت. با افزایش تعداد افراد غیرواکسینه در جمعیت، خطر شیوع سرخک نیز افزایش یافت.
پس از تنها ۱۶ مورد سرخک در سرتاسر کشور بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، تعداد موارد سرخک در کانادا به بیش از ۱۰۰ مورد در سال ۲۰۲۴ و بیش از ۵٬۰۰۰ مورد در سال ۲۰۲۵ جهش یافت. موارد در سال ۲۰۲۵ در میان نوزادان، کودکان و بزرگسالان در هر استان کانادا رخ داده است و دو نوزاد کشته شدند.
کمتر از ۱۰ ٪ افراد مبتلا پیش از ابتلا واکسینه شده بودند.
بعد از این چه می‌شود؟
به‌نظر می‌رسد که هر دو کشور ایالات متحده و مکزیک در سال ۲۰۲۶ وضعیت «بدون سرخک» خود را از دست بدهند، چرا که هر دو از اوایل سال ۲۰۲۵ با شیوع‌های مستمر سرخک مواجه بوده‌اند.
اگرچه بیش از ۹۰ ٪ کودکان پیش‌دبستانی در ایالات متحده واکسیناسیون سرخک دریافت کرده‌اند، این نرخ برای محافظت از جامعه‌ها در برابر شیوع کافی نیست. یک شیوع که در ژانویهٔ ۲۰۲۵ در تگزاس آغاز شد، بیش از ۷۶۰ نفر را مبتلا کرد و باعث کشته شدن دو کودک شد.
در مجموع، بیش از ۱٬۶۰۰ آمریکایی در بیش از ۴۰ ایالت در سال ۲۰۲۵ به‌دلیل سرخک بیمار شده‌اند. این تعداد بیشترین موارد از سال ۱۹۹۲ به‌بعد است. بیش از ۹۰ ٪ از افراد مبتلا واکسینه نشده بودند.
مکزیک نیز امسال هزاران مورد سرخک گزارش کرده است که عمدتاً در میان افراد واکسینه‌نشده اتفاق افتاده‌اند.
امروزه کشورهای آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و کارائیب وضعیت «بدون سرخک» خود را حفظ خواهند کرد. اما شیوع‌ها در آمریکای شمالی خطر انتقال سرخک به سایر کشورها را افزایش می‌دهد.
بدون بهبود چشمگیر در پوشش واکسیناسیون و اعتماد عمومی به اقدامات بهداشتی جامعه، احتمال دارد که بسیاری از کشورها در سال‌های آینده با شیوع‌های بیشتر و بزرگ‌تری از سرخک و سایر بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسین مواجه شوند.
این مقاله از سایت The Conversation تحت مجوز Creative Commons بازنشر شده است. مقاله اصلی را بخوانید.
