متخصصان روشی بدون دارو برای شبیه‌سازی اثرات اوزمپیک کشف می‌کنند
داروهایی مانند اوزمپیک نه تنها نحوه درمان دیابت نوع ۲ و کنترل وزن را متحول کرده‌اند، بلکه نقش مهم هارمون‌های روده‌ای ما را نیز آشکار کرده‌اند.
اکنون که می‌دانیم سیگنال‌های روده به مغز باعث کاهش اشتها و کمک به کنترل سطح قند خون می‌شوند، پژوهشگران به دنبال عوامل تحریک‌کننده بدون دارو هستند.
داروهایی مانند اوزمپیک برای شبیه‌سازی یک هارمون طبیعی «سیراب‌کننده» که توسط روده تولید می‌شود، به نام GLP‑1 (پپتید شبیه گلوکاگون‑۱) طراحی شده‌اند؛ اما شکل مصنوعی آن در بدن مدت زمان بیشتری باقی می‌ماند.
مرتبط: ممکن است دانشمندان جایگزین طبیعی برای اوزمپیک کشف کرده باشند
تا کنون هیچ ترکیب طبیعی‌ای توانسته‌است به‌طور دقیق اثرات این تزریق‌های طولانی‌مدت را تکرار کند، اما تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که برخی غذاها و زمان‌بندی مصرف آنها همچنان می‌توانند مفید باشند.
یک تیم از دانشگاه هلیوپولیس در قاهره، به رهبری میکروبیولوژیست توهاد ال‑نوشکاتی، می‌خواهد «عصر جدیدی از تنظیم GLP‑1 را با بهره‌گیری از منابع طبیعی به‌وجود آورد».
نویسندگان در مروری که در ژوئن در تاکسیکولوژی رپورتس منتشر شد، پیشنهاد می‌کنند که «انطباق بیمار و کیفیت زندگی می‌تواند با استفاده از تعدیل‌کننده‌های طبیعی GLP‑1 که ممکن است برای بدن آسان‌تر باشند، به‌طور چشمگیری بهبود یابد».
آنها افزودند: «برای جمعیت‌هایی که منابع مالی یا سایر امکانات محدود دارند، درمان‌های طبیعی می‌توانند جایگزین در دسترس‌تر و کم‌هزینه‌تری نسبت به داروهای سنتی ارائه دهند.»
برای خلاصه‌ای از این تحقیق، ویدیو زیر را ببینید:
برای این مرور، ال‑نوشکاتی و همکارانش با بررسی ادبیات علمی، چندین مثال از محصولات طبیعی یافتند که ممکن است برخی از ویژگی‌های مشابه داروهای GLP‑1 را داشته باشند.
تحقیقات هنوز در مرحلهٔ اولیه است، اما منابع طبیعی که پژوهشگران در حال بررسی هستند شامل دارچین، گندم، زنجبیل، چای سبز تخمیر شده و ترکیب گیاهی تلخ به نام برِبرین می‌شوند.
چون GLP‑1 طبیعی تنها برای مدت کوتاهی در بدن باقی می‌ماند تا توسط آنزیم‌ها تجزیه شود، پژوهشگران بر این باورند که مصرف این ترکیبات طبیعی در زمان‌های معین، کلید بهره‌برداری از فواید آن‌هاست.
در سال گذشته، به عنوان مثال، چندین آزمایش تصادفی کنترل‌شده نشان دادند که مصرف پیش‌غذایی پروتئین وی (محصول فرعی فرآیند تولید پنیر) می‌تواند به‌صورت موقت سطح گلوکز خون و انسولین را بهبود بخشد.
یک آزمایش که در سپتامبر ۲۰۲۵ منتشر شد، ۱۸ فرد مبتلا به چاقی و بدون دیابت نوع ۲ را به‌صورت تصادفی به‌شرط نوشیدن پروتئین وی یا آب، ۱۵ دقیقه پیش از صبحانه و دوباره پیش از ناهار برای چهار روز متوالی تقسیم کرد.
کسانی که پروتئین وی مصرف کردند، پس از صبحانه سطح گلوکز را به‌طور چشمگیری کاهش دادند و در ناهار نیز تأثیر متوسطی بر سرکوب اشتها نشان دادند.
نویسندگان این آزمایش فرض می‌کنند که مکانیزم‌های ممکن می‌تواند شامل اثر بر هورمون‌های GLP‑1 باشد؛ «که از دستگاه گوارش ترشح می‌شوند و با تنظیم فرآیندهای هضم و سیگنال‌های عصبی در سیستم عصبی مرکزی، بر اشتها تأثیر می‌گذارند».
گیاهان دارویی نیز به‌عنوان حوزه‌های پژوهشی پربار شناخته می‌شوند. در آگوست ۲۰۲۵، یک مرور نشان داد که فلاوان‌ه‌ها که به طعم‌های تلخ مانند مرکبات یا هاپس کمک می‌کنند، می‌توانند ترشح GLP‑1 را نیز تحریک کنند.
همچنین فیبرهای خوراکی. یک مرور نظام‌مند و متاآنالیز که در سپتامبر ۲۰۲۵ منتشر شد، نشان داد که مکمل‌های فیبر خوراکی به افراد اضافه وزن یا چاق کمک می‌کنند تا کنترل قند خون و حساسیت به انسولین را بهبود بخشند.
نحوهٔ عملکرد فیبرها هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما نویسندگان این مرور فکر می‌کنند که آنها با افزایش ترشح هورمون‌های روده‌ای، مانند GLP‑1، انسولین را تحریک و اشتها را سرکوب می‌کنند.
مرتبط: میکروارگانیسم‌های تولیدکننده متان روده ممکن است به‌صورت مخفیانه فیبر را به کالری‌های اضافی تبدیل کنند
تحقیقات بیشتری برای درک چگونگی تأثیر غذاهای مختلف بر هورمون‌های روده‌ای لازم است، اما این آزمایش‌ها به‌طور کلی نشان می‌دهند که روش‌های طبیعی و ظریف برای تحریک همان مکانیسم‌های داروهای GLP‑1 وجود دارد.
این امکان را باز می‌گذارد که مصرف برخی انواع غذاهای طبیعی در زمان‌های معین از روز می‌تواند در پیشگیری از بروز دیابت نوع ۲ و سایر مشکلات متابولیکی مؤثر باشد.
تنها در اوایل دههٔ ۱۹۹۰ بود که پژوهشگران برای اولین بار GLP‑1 را به‌صورت تزریق داخل‌وریدی در یک آزمایش بالینی به کار بردند.
سه‌دهه پس از آن، ما هنوز جزئیات این مکانیزم فیزیولوژیکی حیاتی را کشف میکنیم؛ مکانیزمی که امروزه مسئول برخی از پرمحبوب‌ترین داروهای جهان است.
مرور ال‑نوشکاتی و همکاران در تاکسیکولوژی رپورتس منتشر شد.
