یک رابطه شگفتانگیز بین واکسنی پرطرفدار و ریسک کمتر زوال عقل کشف شد
تصمیمهای بهداشت عمومی گاهی اوقات آزمایشهای طبیعی ایجاد میکنند که چیزهایی را آشکار میسازند که هیچ آزمایشگاهی نمیتوانست پیشبینی کند. کشور ولز بهطور ناخواسته یکی از این لحظات را به وجود آورد؛ واکسن روتین آبلهمرغ که تنها به افرادی که در یک بازه سنی بسیار محدود قرار دارند، داده میشد، بهنظر میرسید حافظه بلندمدت را محافظت میکند.
این الگوی غیرمنتظره توجه پژوهشگران Stanford Medicine را جلب کرد که با بررسی سالها پروندههای پزشکی به یک یافته چشمگیر رسیدند.
زمانی که ویروسهای نهفته بیدار میشوند
واریکلا‑زوستر پس از عفونت دوران کودکی در سلولهای عصبی ساکت میماند. خطر بازفعالسازی آن با افزایش سن بالا میرود. پیشتر پژوهشهای زوال عقل فقط بر پلاکها و گرهها متمرکز بودند.
تحقیقات جدید نشان میدهد که التهاب عصبی یک عامل اصلی است. ویروسهای هرپس نوروتروپیک میتوانند آمیلویید را در موشها تولید کنند.
کار بر روی اورگنیدهای انسانی ارتباط بین فعالیت ویروسی و تغییرات پروتئین تاو را نشان میدهد. فشار مزمن ویروسی ممکن است مسیرهای ایمنی را به سمت الگوهای مضر هدایت کند. نبضهای بازفعالسازی میتوانند ذخیرهسازی شناختی را در طول سالهای طولانی کاهش دهند.
ولز واکسن آبلهمرغ زندهای با قوانین سختگیرانهٔ سنی معرفی کرد. تنها افرادی که دقیقاً ۷۹ ساله بودند در اوایل پاییز، به مدت یک سال به واکسن دسترسی یافتند. افراد کمی بالاتر از این سن، دسترسی خود را برای همیشه از دست دادند.
این شکاف باریک دو گروه تقریباً یکسان را شکل داد. نویسندهٔ همکار، پاسکل گلدستزر، یک دغدغهٔ اساسی را توضیح داد.
«تمام این مطالعات ارتباطی از مشکل اساسی این که افراد واکسینشده رفتارهای سلامتی متفاوتی نسبت به افرادی که واکسن نمیگیرند، رنج میبرند»، او گفت. برنامهٔ ولز این نگرانی را با زمانبندی دقیق رفع کرد.
زوال عقل و واکسن آبلهمرغ
Stanford Medicine نتایج را در طول هفت سال پیگیری کرد. افراد واکسینشده نرخ زوال عقل را ۲۰ درصد کمتر نشان دادند. مقالهای در Cell این الگو را گسترش داد. اختلال شناختی خفیف در گروه واکسینشده کاهش یافت.
مرگومیرهای مرتبط با زوال عقل نیز در تقریباً یک دهه کاهش یافت. شواهد نشان میداد که محافظت در تمام مسیر بیماری وجود دارد. روشهای رگرسیونی خطر عوامل مخدوشکننده را کاهش دادند.
هیچ مداخلهای دیگری با قانون دقیق تاریخ تولد همراستا نشد. نتایج مستمر از تفسیر علّی حمایت کردند.
اختلال شناختی خفیف علامت مشکلات زودرس در شبکههای حافظه است. مطالعه Cell بیش از ۲۰۰ ۰۰۰ مورد جدید را پیگیری کرد. واجد شرایط بودن برای واکسن تعداد تشخیصهای جدید را طی یک بازهٔ نهساله کاهش داد.
دریافت واقعی واکسن خطر را حتی بیشتر کاهش داد. تجزیهوتحلیلها در میان بسیاری از آزمونهای آماری ثابت ماند. اختلاف سنی تنها چند روز بود، اما محافظت واضح بود.
مکانیزمهای ویروسی احتمالاً این مرحلهٔ اولیه را از طریق کاهش رویدادهای بازفعالسازی شکل دادند. کاهش استرس ایمونی ممکن است مدارهای عصبی در نواحی آسیبپذیر را حفظ کند.
واکسن سرعت پیشرفت زوال عقل را کاهش داد
گروه دوم شامل افرادی بود که قبلاً زوال عقل داشتند. تقریباً نیمی از آنها در طول نه سال به دلیل زوال عقل فوت کردند.
افراد واکسینشده تعداد مرگومیرهای مرتبط با زوال عقل را بهمراتب کمتر نشان دادند. دریافت واقعی واکسن این خطر را نزدیک به یکسوم کاهش داد. شواهد دوباره نشانگر محافظت گستردهای بود.
«جالبترین بخش این است که واکسن آبلهمرغ نه تنها دارای فواید پیشگیرانه و تأخیری برای زوال عقل است، بلکه پتانسیل درمانی برای افرادی که قبلاً زوال عقل دارند نیز دارد»، گلدستزر گفت. بهبودهای بقایی به کاهش فشار التهابی در بیماری پیشرفته اشاره میکردند.
زنان در هر دو مرحلهٔ اولیه و پیشرفته محافظت قویتری کسب کردند. زنان معمولاً پس از واکسنهای زنده واکنش پادتن بیشتری نشان میدهند. بازفعالسازی واریکلا‑زوستر نیز بهنظر میرسد در زنان شایعتر باشد.
این عوامل ممکن است تأثیر واکسن بر تون ایمنی را تقویت کنند. خطر کاهش شناختی با افزایش ثبات ایمنی کاهش مییابد. زنان کاهشهای قابل توجهی در اختلال شناختی خفیف و مرگومیرهای مرتبط با زوال عقل نشان دادند.
مردان در هیچیک از این مراحل تغییرات واضحی نشان ندادند. زیستشناسی ایمنی مرتبط با جنس ممکن است سرنخهای مهمی برای کارهای آینده فراهم کند.
پیشگیری از زوال عقل با واکسن آبلهمرغ
تحقیقات جدید مسیرهای ایمنی مستقل از اثرات ویروسی را بررسی میکنند. برخی واکسنها مسیرهای ذاتی را در سنین بالاتر تقویت میکنند. این تقویتها میتوانند پیری ایمنی را خنثی کنند.
واکسنهای زنده غالباً فواید سلامتی گستردهای ایجاد میکنند که ربطی به هدف مستقیم ندارند. برخی مطالعات ارتباط بین واکسیناسیون و تعادل ایمونی قویتر در طولانیمدت را نشان میدهند. کاهش التهاب مزمن میتواند مدارهای عصبی را در طول دهههای متعدد محافظت کند.
نظریهٔ جدید پیشنهاد میکند که بازفعالسازیهای تجمعی ویروسی مقاومت شناختی را تخریب میکنند. واکسیناسیون آبلهمرغ میتواند این چرخهٔ مضر را در اوایل قطع کند.
پیادهسازیهای سنی مشابه در استرالیا و چندین کشور دیگر هماکنون نتایج مشابهی نشان میدهند. سوابقی از انگلستان، نیوزیلند و کانادا الگوی ولز را تکرار میکنند.
مزایای مشاهدهشده در میان فرهنگها، سیستمهای بهداشتی و جمعیتشناسی مختلف ثابت به نظر میرسند. «ما همچنان این سیگنال محافظتی قوی برای زوال عقل را در هر مجموعه دادهای میبینیم»، گلدستزر گفت.
این یکنواختی اعتماد به عمل علّی را تقویت میکند. تیمهای بینالمللی اکنون به بررسی نشانگرهای ایمونی بیشتری میپردازند.
دروس زوال عقل از واکسن آبلهمرغ
یک آزمایش تصادفی میتوانست این یافتهها را با قطعیت کامل تأیید کند. گلدستزر آن را ساده مینامید. «این یک آزمون بسیار ساده و عملی خواهد بود چون ما یک مداخلهٔ یکباره داریم که میدانیم ایمن است»، او گفت. ولز جداسازی منحنی را در یک تا دو سال نشان داد.
یک آزمایش میتواند سیگنالهای اولیه را بدون انتظار طولانی آشکار کند. واکسنهای جدید آبلهمرغ ممکن است تأثیر قویتری داشته باشند. حمایتهای خیرخواهانه هماکنون هدفشان راهاندازی چنین کاری در آینده نزدیک است.
این پژوهش نشان میدهد یک تزریق واحد میتواند کاهش پیشرفت در بسیاری از مراحل زوال عقل را کندتر کند. سامانههای بهداشت عمومی به ندرت آزمایشهای طبیعی با چنین وضوحی ایجاد میکنند.
کشور ولز این لحظهٔ منحصر به فرد را فراهم کرد. پژوهشها اکنون به پتانسیل عملی برای سلامت مغز در سنین بالا اشاره میکنند.
این مطالعه در مجله Cell منتشر شده است.
—–
